به نقل از «دانا»

حاشیه نشینی پایگاه آسیب های اجتماعی/ آیا سکونتگاه های غیررسمی در زاهدان حل شدنی است؟

تاریخ انتشار: ۶ آذر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۴۸۶۷۱۹

حاشیه نشینی سکونتگاه اصلی و مهم آسیب های اجتماعی که بر فرآیند مدیریت شهری تاثیر منفی می گذارد و در صورت تداوم، کلان شهر زاهدان را با بحران های بزرگی روبرو کرده است.

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از عصرهامون، پدیده حاشیه نشینی نخستین آسیب اجتماعی از شهر نشینی و گسترش شهرهای صنعتی است ولی بر خلاف کشورهای صنعتی که افزایش جمعیت شهر معلول صنعتی شدن و افزایش مشاغل صنعتی است در کشورهای کمتر توسعه یافته این پدیده به علت های عدیده تبدیل به حاشیه نشینی و نوعی تهدید اجتماعی می شود.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

بزرگ شهر زاهدان مرکز استان سیستان و بلوچستان در حالی از نظر کیفی و کمی شهری رو به رشد و توسعه محسوب می شود که همزمان با این پیشرفت از نظر جمعیت اولین و از نظر وسعت دومین شهر حاشیه نشین کشور است.

زاهدان نیز مانند ۵۴۲ شهر دیگر در ایران درگیر معضل حاشیه نشینی است که علاوه بر زاهدان، چابهار، زابل، ایرانشهر و کنارک نیز در سیستان و بلوچستان جزو رتبه های برتر کشور در زمینه معضل حاشیه نشینی هستند.

شهر زاهدان به علت نوپایی و همجواری با کشورهای افغانستان و پاکستان که سکنه آنها دارای یک سری اشتراکات قومی، نژادی و مذهبی با مردم زاهدان بوده و کشورهای آنها از ناپایداری سیاسی و دولتی برخوردار هستند باعث شده که تعداد زیادی افاغنه و پاکستانی های مهاجر را نیز در خود جای دهد.

کریم آباد، شیر آباد، همت آباد و بلوار رسالت در زاهدان یکی از نواحی حاشیه نشین این شهر است که به دلیل پایین بودن سطح سواد و مهارت در بخش غیر رسمی اقتصاد جذب و به شغل های کاذب اشتغال دارند.

در این مناطق اغلب خانوارها تنها در یک یا دو اتاق زندگی می کنند و قریب به ۸۰ درصد واحدهای مسکونی فاقد پروانه ساختمان است.

وجود مسیرهای روباز فاضلاب و فضاهای غیربهداشتی در سطح شهر که منجر به شیوع انواع بیماری ها شده از دیگر آثار فضایی و کالبدی حاشیه نشینی در این ناحیه شهری است.

حاشیه نشینی قارچی زیر پوست شهر زاهدان

در همین راستا حسن میرشکار، کارشناس مسائل اجتماعی بیان کرد: مسئله اعتیاد یکی از آسیب های حاشیه نشینی که با دیگر آسیب های آن بستگی دارد و نیازمند توجه بیشتری است، تدوین سیاست برای درمان حاشیه نشینی و پیشگیری از آن نیازمند دانشی عمیق در علوم انسانی مختلف است.

کارشناس اجتماعی ادامه داد: از جمله تاثیر گذارترین این قوانین، قانون اصطلاحات ارضی در سال ۴۲ بود که طبق آن با هدف گذار از فئودالیته در ایران و عدم نفوذ حزب توده این طرح در سطح وسیعی از کشور بدون در نظر داشتن شرایط خاص حاکم بر ایران اجرا شد.

وی گفت: با رفرنس به آمارهای موجود می توان به وضوح دریافت یکی از نتایج این قانون مهاجرت روستائیان به شهرها بود که بین سالهای ۴۳ تا ۴۹ روند بسیار صعودی به خود گرفت و در برخی شهرها تبدیل به زاغه نشینی و یا به عبارتی حاشیه نشینی شد، عدم وجود نقدینگی در دهقانان و نبود تخصص در حاشیه شهر اسکان یافته و به شغل های کاذب در شهر مشغول شدند.

میرشکار افزود: سیستان وبلوچستان به علت دوری از مرکز و اجرا نشدن این طرح به این آسیب اجتماعی دچار شد ولی از ابتدای سال ۱۳۹۰ در شهرهای چابهار و زاهدان شاهد رشد ۶۰۰ درصدی حاشیه نشینی در استان بودیم که در چابهار رکوردی با عنوان بزرگترین حاشیه نشینی در کشور به نسبت جمعیت محسوب شد.

جشن پایان حاشیه‌نشینی در برخی محلات زاهدان به زودی برگزار می‌شود

محمد امیر براهویی، شهردار زاهدان با اشاره به اینکه جشن پایان حاشیه ‌نشینی در برخی محلات زاهدان به زودی برگزار می‌شود بیان کرد: هدف این است که برخی محلات زاهدان که به سطح مطلوب ‌تری از ساماندهی رسیده‌اند با تخصیص اعتبارات بیشتر و افزایش سرانه‌های خدماتی و اجتماعی به سطح متوسط دیگر محلات همان شهر رسانده شوند.

وی با اشاره به این که شهر زاهدان به تناسب جمعیت رتبه اول و به لحاظ مساحت بعد از مشهد رتبه دوم حاشیه ‌نشینی کشور را به خود اختصاص داده است، افزود: ۴۴.۴ درصد حدود یک سوم شهر زاهدان در سکونتگاه‌های غیررسمی زندگی می‌کنند، تاکنون ۹ محله هدف بازآفرینی در زاهدان شناسایی شده که عمدتا در سکونتگاه‌های غیررسمی قرار دارند.

شهردار زاهدان با اشاره به بیانات مقام معظم رهبری در خصوص رسیدگی به وضعیت حاشیه نشینی تصریح کرد: در راستای سیاست‌های نظام جمهوری اسلامی ایران، باید برای حذف پسوند حاشیه‌نشینی از محلاتی که شهروندان در آن‌ها زندگی می‌کنند گام‌های موثری برداشته شود.

براهویی با اشاره به این که زاهدان اولین الگوی کشور در توانمند سازی ساکنان بافت‌های فرسوده به شمار می‌رود، اذعان کرد: بعد از ورود دولت و استفاده از کمک بانک جهانی، محلات حاشیه ‌نشین زاهدان به عنوان پایلوت انتخاب شدند و حتی اجرای سند ملی توانمند سازی بافت‌های ناکارآمد شهری نیز از زاهدان شروع و به کل کشور تعمیم داده شد.

وی ادامه داد: تاکنون بیشتر به دنبال کمک رسانی به ساکنان سکونتگاه‌های غیررسمی بودیم تا شرایط بهتری برای زندگی پیدا کنند اما این باعث افزایش محلات حاشیه ‌نشین شد و اکنون با برنامه‌ریزی‌ها درآینده نزدیک شاهد کاهش سکونتگاه‌های غیررسمی هستیم.

شهردار زاهدان یکی از دلایل رشد سکونتگاه‌های غیررسمی را عدم مدیریت صحیح در مهاجرت روستانشینان به شهرها برشمرد و گفت: طی دو دهه گذشته وقوع خشکسالی در سیستان و بلوچستان باعث شد تا ساکنان روستاها به سمت شهرهای بزرگ روی بیاورند، شهر زاهدان به عنوان مرکز استان از جذابیت خوبی برای مهاجرت برخوردار است به همین دلیل به لحاظ رشد جمعیت بعد از کرج رتبه دوم رشد جمعیت را به خود اختصاص داده است.

انتهای پیام/ 

منبع: دانا

کلیدواژه: سکونتگاه های غیررسمی حاشیه نشینی حاشیه نشین شهر زاهدان

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.dana.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «دانا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۴۸۶۷۱۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

۶ محله در حاشیه مشهد میزبان رویداد یکصدا ایران شدند

 

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، مرکز خراسان رضوی،  مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی روز یکشنبه در نشست ستاد برگزاری رویداد آموزشی- تعاملی یکصدا ایران در مشهد که با حضور نمایندگانی از شهرداری مشهد، کانون های فرهنگی و هنری مساجد و دفتر تحول اجتماعی قرارگاه خراسان رضوی برگزار شد گفت: این مناطق شامل رسالت، التیمور، پور سینا، مهرآباد، دهرود و محله سیس‌آباد از حاشیه شهر مشهد است.

محمد حسین زاده با تأکید بر لزوم توجه ویژه به استعدادیابی و پرورش استعدادها در منطقه حاشیه نشین شهر افزود: سطح نابسامان اقتصاد در حاشیه شهرهای بزرگ، نمی تواند مؤید فقر اذهان خلاق و کاوشگر در آن منطقه باشد، چه بسا استعدادهای درخشانی که از همین حاشیه به مدارج بالا دست یافته اند.

مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی گفت: بسیاری از رویدادهای فرهنگی و هنری را می توان از این مناطق آغاز کرد تا شاید خروجی فعالیت های فرهنگی و هنری بتواند زمینه ایجاد شرایط لازم برای رشد اقتصادی را نیز فراهم آورد، چنانکه در منطقه «گلشهر» به همت ساکنان آن و توجه دستگاه های فرهنگی تاکنون رویدادهای فرهنگی و هنری مختلفی رقم زده شده که زمینه سایر فعالیتهای اقتصادی را فراهم آورده است.

حسین زاده افزود: مقطعی بودن برنامه ریزی ها برای آموزش و فعالیت های فرهنگی و هنری در حاشیه شهرها می تواند نتیجه معکوس داده و به آسیب زیان بارتری تبدیل شود.

او گفت: در رویداد یکصدا ایران برای نخستین بار در کشور به دنبال این هستیم که ارتباط بلندمدتی میان هنرمندان و تشکلهای مردم نهاد حاشیه شهر ایجاد کنیم، در این راستا دفاتر تسهیل گری و کانون های فرهنگی و هنری مساجد در محله ها باید با اطلاع رسانی پویا در مسیر ترغیب و تشویق نوجوانان و جوانان این مناطق به حضور در این رویداد اهتمام لازم را داشته باشند.

مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی افزود: رویداد یکصدا ایران با محورهای موضوعی هویت و سبک زندگی اسلامی- ایرانی، امید آفرینی، پیشگیری از آسیب های اجتماعی، ایجاد شور اجتماعی و مشارکت های مردمی، تحکیم بنیان خانواده، همبستگی و انسجام اجتماعی در ۶ محله از محلات حاشیه شهر مشهد در اردیبهشت امسال برگزار خواهد شد.